Συμβουλές διατροφής για να αντιμετωπίσετε τη ζέστη

Το Σαββατοκύριακο η θερμοκρασία φλερτάρει με τους 40oC. Ζητήσαμε από τη διαιτολόγο Γεωργία Καπώλη για να αισθανθείτε καλύτερα και να αντέξετε τις υψηλές θερμοκρασίες

Ζέστη και θερμοκρασίες που θα φτάσουν τουλάχιστον μέχρι τους 38oC προβλέπει η μετεωρολογική υπηρεσία για τις επόμενες ημέρες και μιλάμε με την Κλινική Διαιτολόγο Διατροφολόγο Γεωργία Καπώλη για τους τρόπους που η διατροφή μπορεί να βοηθήσει να καταπολεμήσει κανείς αποτελεσματικά τις συνέπειες της έντονης ζέστης.

Πρωταρχικός στόχος η επαρκής ενυδάτωση

Οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν την ανάγκη για επαρκή ενυδάτωση (πρόσληψη υγρών), εφόσον οι απώλειες υγρών μέσω εφίδρωσης επιβάλλουν την άμεση αναπλήρωσή τους.

Η επαρκής κάλυψη των αναγκών του οργανισμού σε υγρά είναι αναγκαία όλο το χρονικό διάστημα αν αναλογιστούμε ότι το 50-60% του ανθρώπινου σώματος αποτελείται  από νερό. Η επαρκής ενυδάτωση είναι σημαντική αν αναλογιστούμε τον ιδιαίτερο ρόλο του νερού στις βασικές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος:

- Τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών, οξυγόνου, ορμονών, ενζύμων και γλυκόζης στα κύτταρα.

- Την αποβολή τοξινών και άχρηστων ουσιών από το σώμα.

Δεν είναι τυχαίο ότι χωρίς νερό δεν αντέχουμε παραπάνω από τρεις ημέρες. Το σώμα μας χρειάζεται δύο λίτρα υγρών την ημέρα, καθώς τόση είναι η ποσότητα του νερού που χάνουμε καθημερινά μέσω των άδηλων απωλειών (δέρμα και πνεύμονες), μέσω του ιδρώτα, των ούρων και των κοπράνων.

Ερωτήσεις και απαντήσεις για την αφυδάτωση

Τι προβλήματα θα έχω αν δεν προσλαμβάνω επαρκή υγρά; Η ανεπαρκής πρόσληψη υγρών έχει παρενέργειες. Μειώνεται ο όγκος του πλάσματος του αίματος με αποτέλεσμα την ανεπαρκή τροφοδότηση του σώματος με αίμα και οξυγόνο. Χωρίς νερό, ο εγκέφαλος, οι μύες, και τα άλλα όργανα του σώματος δε μπορούν να λειτουργήσουν σωστά. Τα συμπτώματα είναι κόπωση, δυσκοιλιότητα, κυκλοφορικά προβλήματα,  μυϊκές κράμπες και θερμοπληξίας, διαταραχή συγκέντρωσης και μνήμης.

Γιατί το καλοκαίρι είναι απαραίτητη η ενυδάτωση; Το καλοκαίρι είναι αυξημένες οι απώλειες υγρών μέσω της εφίδρωσης. Συγκεκριμένα, μία απώλεια υγρών ίση με 2% επί του σωματικού μας βάρους αρκεί για να αρχίσει να μειώνεται η απόδοσή και η αντοχή μας.

Η ενυδάτωση επιτυγχάνεται μόνο με την κατανάλωση νερού; Η απάντηση βρίσκεται όχι μόνο στην κατανάλωση νερού, αλλά και σε τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό (π.χ. καρπούζι, πεπόνι, καρότα, μαρούλι, ντομάτα, μπρόκολο, μήλα, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, γιαούρτι, γάλα, χυμοί).

Ωστόσο, το νερό δεν αποτελεί το μόνο υγρό για την ενυδάτωση του οργανισμού. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ιατρικής της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, τα ροφήματα με καφεΐνη συμβάλλουν  στην κάλυψη των ημερήσιων αναγκών σε υγρά παρόμοια με τα μη καφεϊνούχα ροφήματα. Μία εναλλακτική πρόταση του νερού αποτελούν τα παγωμένα ροφήματα (π.χ. τσάι), τα οποία αποτελούν τους καλοκαιρινούς μήνες έναν απολαυστικό και γευστικό τρόπος για ενυδατωθούμε χωρίς να επιβαρυνόμαστε με θερμίδες και ζάχαρη. Συγκεκριμένα, η καθημερινή κατανάλωση 3-4 ποτηριών τσάι καλύπτουν το 1/3 των αναγκών του οργανισμού σε υγρά.

Συμβουλές των ειδικών για να αντιμετωπίσετε τη ζέστη

Η διαιτολόγος συμβουλεύει να ακολουθήσετε τους παρακάτω κανόνες για να μην ταλαιπωρηθείτε από την υψηλή ζέστη:

1. Πίνετε τουλάχιστον 8-12 ποτήρια υγρών (νερό, χυμοί, γάλα, πράσινο τσάι)

2. Καταναλώνετε τρόφιμα πλούσια σε νερό όπως τα φρούτα και τα λαχανικά.

3. Αποφύγετε τα βαριά μαγειρεμένα φαγητά (όσπρια, κοκκινιστά, τηγανιτά, φαγητά με κρέμα γάλακτος)

4. Το μεσημέρι που οι θερμοκρασίες είναι υψηλές μπορείτε να τρώτε κάτι ελαφρύ και το κυρίως γεύμα το καταναλώνετε το βράδυ

5. Αποφύγετε τα καρυκεύματα και τα μπαχαρικά.

Τα φρούτα και οι χυμοί που δροσίζουν τον καύσωνα

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) επισημαίνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι καλύπτουν περίπου το 20 – 30% των ημερήσιων αναγκών τους σε νερό από τα στερεά τρόφιμα – ιδιαίτερα από τα φρούτα και τα λαχανικά, τις σούπες και το γιαούρτι, ενώ το υπόλοιπο 70 – 80% το προσλαμβάνουν όχι μόνο από το πόσιμο νερό, αλλά και από διάφορα μη αλκοολούχα ροφήματα. 
Παρόλο λοιπόν που το νερό αποτελεί την πρωταρχική πηγή ενυδάτωσής μας, υπάρχουν και εναλλακτικές επιλογές, ιδιαίτερα για το καλοκαίρι:

Καλοκαιρινά φρούτα και λαχανικά:  Τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό… Σκεφτείτε ότι το καρπούζι και η ντομάτα για παράδειγμα, περιέχουν 92% και 93% νερό αντίστοιχα! Αποτελούν λοιπόν, εξαίρετη επιλογή ενυδάτωσης, και όχι μόνο, καθώς προσφέρουν στον οργανισμό μας πολύτιμα θρεπτικά συστατικά και μάλιστα, με λίγες θερμίδες (ανάλογα βέβαια με την ποσότητα).

Μη αλκοολούχα ροφήματα: Όλα τα μη-αλκοολούχα ροφήματα όπως το τσάι, ο καφές, το γάλα, οι χυμοί και τα αναψυκτικά περιέχουν, από 85% έως και 99% νερό, γεγονός που τα καθιστά εναλλακτικές πηγές νερού! Αν βέβαια θέλουμε να «προσέξουμε» τις θερμίδες που προσλαμβάνουμε, μπορούμε να επιλέξουμε τις «light» εκδοχές αυτών όπως τσάι και αναψυκτικά τύπου light ή zero, καφέ ή αφεψήματα με ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά, όπως η ασπαρτάμη και το γλυκαντικό από το φυτό στέβια.

“Cocktails” με φρούτα: «Ξεγελάστε» την παρέα σας αλλά και εσάς τους ίδιους και δημιουργείστε μόνοι σας δροσιστικά “cocktails” χωρίς αλκοόλ! Επιλέξτε κάποιο αναψυκτικό χαμηλών θερμίδων ή ανθρακούχο νερό προσθέτοντας προαιρετικά χυμό της επιλογής σας, φρούτα και τριμμένο πάγο!

To καλοκαίρι είναι εδώ! Ας το χαρούμε με γευστικές και συνάμα light επιλογές ενυδάτωσης που θα μας χαρίσουν στιγμές δροσιάς και απόλαυσης!

*Η Γεωργία Καπώλη είναι Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, ΜSc Επιστημονική Διευθύντρια Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Νεμέας, Αντιπροέδρου Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας, www.logodiatrofis.gr, www.activekids.gr, www.care24.gr