Χαστούκι στα χαμηλά εισοδήματα

Η (παρά τις διαρρήξεις ιματίων υπουργών) μείωση του αφορολογήτου φέρνει χρεωστικά ραβασάκια σε επιπλέον 230.000 φορολογουμένους

Για κάποιους οι φραστικές δεσμεύσεις περί παραίτησης σε περίπτωση καταπάτησης της κόκκινης γραμμής μείωσης του αφορολογήτου, μπορεί να συνιστούν... περυσινά ξινά σταφύλια κατά το λεγόμενο, συχνά πυκνά, από κυβερνητικά στελέχη. Για 230.000 φορολογουμένους οι οποίοι καλούνται σήμερα να πληρώσουν την πρώτη δόση φόρου εισοδήματος όταν μέχρι πέρυσι είχαν μηδενικό εκκαθαριστικό ή στην καλύτερη περίπτωση επιστροφή φόρου, συνιστά την ωμή, οδυνηρή πραγματικότητα.

Η ακτινογραφία των φετινών εκκαθαριστικών αναδεικνύει τους μεγάλους χαμένους της δραστικής πρώτης μείωσης του αφορολογήτου από τα 9.545 ευρώ του 2015 σε έως και 8.636 ευρώ για τα περυσινά εισοδήματα. Ακόμα δεν έχουμε δει τίποτα. Το 2020, αν όλα πάνε σύμφωνα με τον τωρινό σχεδιασμό και δεν υπάρξουν νέες ανατροπές με ταχύτερη εφαρμογή της ψηφισμένης καθήλωσης του αφορολογήτου σε έως και 5.700 ευρώ, η «διεύρυνση της φορολογικής βάσης» - όπως αποκαλεί η τρόικα το νέο μαχαίρι - θα επιβαρύνει εκ νέου εκατοντάδες χιλιάδες φορολογουμένους. Ηδη τη «διεύρυνση της φορολογικής βάσης» έχει υπογράψει διά της ψήφου της η κυβερνητική πλειοψηφία.

Αύξηση χρεωστικών. Πρόγευση των μελλοντικών επιβαρύνσεων δίνουν τα στατιστικά των εκκαθαριστικών φορολογίας εισοδήματος για 6,1 εκατ. φυσικά πρόσωπα, τα οποία έχουν αναρτηθεί στο Τaxisnet και απαιτούν σήμερα την πληρωμή της πρώτης δόσης. Δείχνουν κατακόρυφη αύξηση για τα χρεωστικά ραβασάκια με αντίστοιχη συρρίκνωση μηδενικών και πιστωτικών σημειωμάτων.

Οι φορολογούμενοι με χρεωστικό εκκαθαριστικό έφτασαν φέτος τα 2.545.274, ενώ πέρυσι ήταν 2.318.902. Η αύξηση περίπου 10% των φορολογουμένων με χρεωστικό ραβασάκι, ή περίπου 230.000, δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση των βεβαιωμένων φόρων εισοδήματος. Οι επιβαρύνσεις αυξήθηκαν, τα έσοδα όχι. Συνολικά άλλωστε η καθαρή θέση για το Δημόσιο, από την εκκαθάριση των δηλώσεων, περιορίστηκε από 3,467 δισ. ευρώ σε 3,340 δισ. ευρώ.

Η εξήγηση κρύβεται σε δύο πιθανά ενδεχόμενα: τα εισοδήματα μειώθηκαν περαιτέρω ή η απόκρυψη φορολογητέας ύλης διευρύνθηκε. Το ένα δεν αποκλείει το άλλο.

Το πρακτικό αποτέλεσμα είναι ότι πέρυσι τέτοια εποχή φόρους 3,7 δισ. ευρώ μοιράζονταν 2.318.902 φορολογούμενοι με χρεωστικό εκκαθαριστικό, ενώ φέτος το ίδιο ποσό (3,7 δισ. ευρώ) επιβαρύνει 2.545.274 φορολογουμένους.

Στο μεσοδιάστημα το αφορολόγητο μειώθηκε από τα 9.545 ευρώ σε έως και 8.636 ευρώ (παρά τη δήλωση Τσακαλώτου τον περσινό Μάρτιο, σύμφωνα με την οποία δεν θα ήταν αυτός ο υπουργός που θα κατέθετε στη Βουλή διάταξη για μείωση του αφορολογήτου κάτω από τα 9.100 ευρώ), οι προκαταβολές φόρου για τους ελεύθερους επαγγελματίες αυξήθηκαν από το 75% στο 100%, οι συντελεστές φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια αυξήθηκαν και οι έχοντες μπλοκάκια σε συνδυασμό με αμοιβές από μισθωτή εργασία γνώρισαν πρωτόγνωρη έκρηξη των επιβαρύνσεων στη λεγόμενη μεσαία τάξη.

Για τα μπλοκάκια αυτής της κατηγορίας, η αύξηση των επιβαρύνσεων προκύπτει από το γεγονός της φορολόγησης των συνολικών αμοιβών τους με την κλίμακα των μισθωτών - χωρίς αφορολόγητο για τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα - ενώ πέρυσι, αμοιβές από μισθό φορολογούνταν ξεχωριστά από τα έσοδα από μπλοκάκι.

Υπό εξαφάνιση. Τα στατιστικά των φετινών δηλώσεων αποκαλύπτουν επίσης σταδιακή εξαφάνιση των πιστωτικών εκκαθαριστικών. Ούτε δύο στους δέκα φορολογουμένους δεν μπορούν να προσδοκούν επιστροφή φόρων τους επόμενους μήνες, καθώς το ποσοστό των πιστωτικών σημειωμάτων στο σύνολο είναι μόλις 15,58%. Πέρυσι το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 16,67% και οι δικαιούχοι επιστροφής ξεπερνούσαν κατά 18.000 το ένα εκατομμύριο φορολογουμένους.

Φέτος περιορίστηκαν σε 953.517 φορολογουμένους στους τραπεζικούς λογαριασμούς των οποίων σχεδιάζεται η πίστωση 362 εκατ. ευρώ το επόμενο διάστημα, αν δεν τους προλάβει η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ.

Όπως προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία, εφόσον βεβαιωθεί ο ΕΝΦΙΑ σε δικαιούχους επιστροφής φόρου εισοδήματος, η φορολογική διοίκηση προχωρά σε αυτόματους συμψηφισμούς ακόμα και αν η νέα απαίτηση δεν έχει γίνει ληξιπρόθεσμη.

Η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ των 3,3 δισ. ευρώ αναμένεται στα τέλη Αυγούστου και όπως προβλέπει διάταξη νόμου που ψηφίστηκε την περασμένη Παρασκευή, η εξόφληση του φόρου θα γίνει σε πέντε μηνιαίες δόσεις, η πρώτη εκ των οποίων έως τις 29 Σεπτεμβρίου και η τελευταία έως τις 31 Ιανουαρίου 2018.

Οσον αφορά τις δόσεις του φόρου εισοδήματος, το χρονοδιάγραμμα παραμένει αμετάβλητο σε σχέση με πέρυσι και η εξόφληση πρέπει να γίνει σε τρεις διμηνιαίες δόσεις, η πρώτη εκ των οποίων σήμερα και οι επόμενες στο τέλος Σεπτεμβρίου και στο τέλος Νοεμβρίου. Σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης του φόρου, έκπτωση δεν προβλέπεται ενώ και φέτος αναμένεται να πάρουν φωτιά τα γκισέ των τραπεζών προκειμένου οι φορολογούμενοι να σπάσουν τα χρέη σε έως και 12 μηνιαίες δόσεις, κάνοντας χρήση των πιστωτικών τους καρτών.

• Της Έλενας Λάσκαρη από ΤΑ ΝΕΑ